بررسی تأثیر گروه های شیعۀ عراق بر عدم موفقیت طرح خاورمیانۀ جدید

س ایالات متحدة آمریکا به مثابة یکی از بازیگران اصلی منطقة خاورمیانه که پس از فروپاشی شوروی، مدعی رهبری نظام تک قطبی جهان شده، طی دو دهة گذشته تلاش کرده است عامل مؤثری در شکل دادن به منطقة خاورمیانه باشد؛ برای این منظور، طرحی را با عنوان خاورمیانة جدید در جهت حضور و تداوم سلطة خود بر این منطقة راهبردی با هدف تأمین و کنترل منابع انرژی، مهار بیداری اسلامی ملت های منطقه و تجزیه و تضعیف دولت های منطقه به منظور حفظ امنیت و برتری رژیم غاصب اسرائیل، به اجرا درآورده است. آمریکا برای اجرای طرح خاورمیانة جدید، عراق را نقطة آغاز قرار داد و با سرنگونی رژیم صدام در سال 2003 قصد داشت با ایجاد نظام جدید مطابق الگوی غربی و تأمین کنندة منافع غرب، نظام های منطقه را در چارچوب آن طرح دگرگون کند؛ اما پس از گذشت 9 سال از حضور آمریکا در عراق، شیعیان عراق که در رأس آنها گروه های اسلام گرا قرار دارند، برخلاف میل و خواستة آمریکا به قدرت رسیدند و در نتیجة آن، آمریکایی ها نه فقط به اهداف طرح خاورمیانة جدید دست نیافتند، بلکه در پایان سال 2012، به خروج از عراق مجبور شدند. پرسش اصلی این مقاله این است که «گروه های شیعة عراق در عدم موفقیت طرح خاورمیانة جدید آمریکا چه تأثیری داشتند؟». فرضیة ما این است که گروه های شیعة عراق با عملکرد مثبت و هم افزایی و به کارگیری عنصر مرجعیت که در مراحل مختلف، محوریت پیدا کرده بود، موفق شدند قدرت را در عراق در دست گرفته، از این راه طرح آمریکایی خاورمیانة جدید در عراق را با عدم موفقیت روبه رو کنند. در این پژوهش، افزون بر بهره گیری از منابع کتابخانه ای، از روش میدانی شامل مصاحبه با صاحب نظران کلیدی گروه ها و جریان های شیعی عراق و نیز مشاهد ه ها و تجربه های شخصی استفاده شده است و با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی داده های اسنادی و گردآوری شده از تحقیقات میدانی، تجزیه و تحلیل شده است تا در جهت رد یا اثبات فرضیة یادشده نتایج به دست آید.